Vertigo (1958)

Vertigo is volgens mijnwoordenboek:

Medisch
NL: vertigo EN: attack of dizziness
Definitie: (Nederlands)
1.duizeling:het gevoel alsof de hele omgeving rondom in een draaiende beweging is;ook wel alsof men zelf draait in een ruimte;
2.duizeligheid:het gevoel geen evenwicht te kunnen bewaren met neiging tot vallen

John ‘Scottie’ Ferguson (James Stewart) heeft hier, nadat hij als agent betrokken is bij een achtervolging op de daken van San Francisco, heel veel last van en durft nog amper een keukentrapje op te gaan. Hij stopt met zijn werk bij de politie en wordt privé detective. Hij wordt door een oude vriend van hem gevraagd wordt om zijn vrouw te volgen omdat ze zich de laatste tijd zeer vreemd gedraagt. John neemt de opdracht aan en volgt de dame in en om San Francisco, wat naast mooie shots ook resulteert in een spannende thriller zoals alleen Hitchcock die kan maken.

Natuurlijk zou de film geen Vertigo heten als er niets mee gedaan zou worden. Zonder veel meer over het verhaal te vertellen heeft zijn cameraman, Irmin Roberts, de “Vertigo zoom” bedacht. Deze zoom moest het effect dat hoge plekken op John had weergeven en dat heeft hij prima weten te doen. De manier waarop dit soort shots gemaakt worden is dat de camera naar voren of achteren wordt bewogen, terwijl er tegelijkertijd op zo’n manier wordt gezoomed dat het onderwerp (bijvoorbeeld een persoon) even groot blijft. Het perspectief verandert daardoor zeer snel waardoor het een surrealistisch effect geeft en het is na het eerste gebruik in Vertigo één van de trucs geweest die in het repertoire van de filmmaker is gebleven.

De volgende voorbeelden zijn uit Vertigo, Goodfellas, Jaws, Poltergeist en The Fellowship of the Ring:

[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=Y48R6-iIYHs]

James Stewart, waarmee Hitchcock diverse keren heeft samengewerkt, weet de angst goed te acteren en laat zien dat de privé detective die hij speelt zijn vak verstaat. De film kreeg toen hij uitkwam overwegend slechte reviews, voornamelijk omdat hij zo anders was dan wat men destijds gewend was. Jaren later is men echter gaan zien wat deze film zo goed maakt en bewijst het maar weer dat Hitchcock z’n tijd vooruit was door te experimenteren met andere manieren van een verhaal vertellen.

Na Psycho is ook Vertigo een perfecte film van de hand van Hitchcock. De spanning wordt weer heerlijk opgebouwd en Hitchcock weet het verhaal op zo’n manier te vertellen dat het einde in zicht te zijn terwijl er nog een derde van de film moet worden gezien en de kijker daardoor op het verkeerde been zet (iets wat hij ook deed in Psycho). Alhoewel Psycho nog steeds m’n favoriet Hitchcock film is, staat Vertigo op het moment op de tweede plaats. Het is echter ook een klassieker en verdient een IMDB 10.