De Filmkijker interviewt… Billy Corben

Hij regisseerde documentaires als Raw Deal: A Question of Consent, Cocaine Cowboys 1 en 2. Zijn nieuwste documentaire, Dawg Fight, is nu te zien via Netflix. De Filmkijker sprak met Billy Corben over deze rauwe film, waarin vechters in een achtertuin het, met blote handen, tegen elkaar opnemen. Deze gevechten werden georganiseerd door Dada 5000, die zelf ook vechter is.

Hoe hoorde je over de gevechten in de achtertuinen en waarom besloot je hier een documentaire over the maken?
Als je rond 2005 in Miami was, hoorde je dat er veel gepraat werd over Kimbo Slice. Het was de tijd dat Youtube lanceerde en amateur achtertuin gevechten werd populair. Kimbo was de godfather daarvan, en hij inspireerde een nieuwe generatie van jonge mannen in Zuid Florida met bijna geen andere kansen om te proberen zich een weg uit hun situatie te vechten zodat ze een beter leven voor zichzelf en hun families konden beginnen. Ze volgden het “business model” van Kimbo, door in achtertuinen te vechten, dit op te nemen en online te zetten in de hoop dat ze ontdekt zouden worden door een MMA-trainer of promoter. Francisco Alvarado en fotograaf Colby Katz deden verslag van de gevechten in de Miami New Times. We waren gefascineerd door het feit data Dada zichzelf gevormd had als de Don King van de achtertuin gevechten door deze illegale sport als een “block party” evenement neer te zetten.

Wat mij opviel bij het kijken van deze documentaire was hoe de politie op de hoogte is van de gevechten (en de risico’s die daarmee gepaard gaan), maar niet besluit om in te grijpen. Is de impact op de gemeenschap zo groot dat het de buurt “veiliger” is als ze weten waar iedereen is?
De politie keek naar de buurt en dacht, “De straten zijn rustig, er is geen misdaad,” en wat gebeurde er? Dada organiseerde een evenement. En dat was een overweging van hun kant – “We weten dat op zaterdag, voor een paar uur, het enige geweld in de wijk plaatsvindt in een 12-bij-12 ring tussen volwassenen die er bewust aan meedoen.” Zij begrepen dat het illegaal was en onbestraft gedaan werd, maar ze wisten dat ze een gemeenschap in de gaten moesten houden, niet alleen wetten af te dwingen die wetgevers in Tallahassee of Washington, DC verzinnen.

De film laat niet alleen de gevechten zelf zien, maar ook de gevaren van de omgeving waar de vechters in leven. Was het nodig om extra maatregelen te nemen bij het filmen en hoe beïnvloedde wat er met sommige van hen gebeurde de productie?
We waren ons bewust van het geweld en maakte ons daar ook zorgen over. Maar wat we niet verwachtten was hoe warm, gastvrij en feestelijk de gemeenschap en de sfeer waren. Deze georganiseerde gevechten waren als “block parties”, de hele buurt deed mee, ze woonden de gebeurtenissen bij, zorgden voor parkeerplekken, kookten en verkochten heerlijke gerechten. Ik heb vaak gezegd dat de gevechten het culinaire hoogtepunt van mijn maand waren. Ik at de beste barbecue, zeevruchten rijst (West Perrine paella), gebakken meerval, etc. bereid door Dada’s buren.

Dit project, meer dan de andere die we hebben gedaan, was een echt passie project. En de dood van twee van de strijders in de film heeft ons aangespoord om een plan op te zetten om de film zelf te distribueren. Vooral de tweede vechter vorig jaar was degene waardoor ik voelde alsof we de film uit moesten brengen. Het ging me niet om het geld, de distributie – laten we het gewoon beschikbaar maken. We moeten het leven van deze mannen herdenken die soms simpelweg als statistieken van straatgeweld of de politie Taser doden worden gezien. We hebben een verhaal te vertellen. Het waren mensen die voor een tijd hier op de aarde waren, en dat is waar de passie vandaan komt, zelfs als mensen – zelfs mensen in Miami-Dade – liever niet een aantal van deze verhalen horen.

Hiervoor heb je andere documentaires gemaakt, waaronder de Cocaine Cowboys films, die voornamelijk bestonden uit archiefbeelden en terugkeken naar een periode met mensen die erbij betrokken waren. Wat was je ervaring met het filmen van deze documentaire omdat je een stuk minder controle over de gebeurtenissen hebt en niet weet waar je uiteindelijk heen gaat?
Een documentaire heeft twee functies: om iets vast te leggen of om iets te recreëren. Wat we altijd in het verleden hebben gedaan is het laatste. We hebben historische documentaires gemaakt over gebeurtenissen die zich jaren of soms zelfs decennia eerder afspeelden, waarbij we hebben geprobeerd om die gebeurtenissen weer vast te leggen en het gevoel van die periode over te brengen-Cocaine Cowboys, Limelight, Square Grouper, The U, The Tanning of America. Hier waren we aan het opnemen. We legden de realiteit vast terwijl het zich ontvouwde en ik heb het gevoel alsof dat het voor ons de volgende natuurlijke stap was, om een eigentijds en relevant verhaal in die stijl te vertellen. Dat bracht een aantal unieke uitdagingen met zich mee, omdat je niet altijd het verhaal hebt of weet waar het verhaal heen zal gaan. Je hebt er misschien een idee van, maar het ontwikkelt zich constant, begrijpelijk, zoals het leven dat doet, waardoor je eigen idee erover ook verandert.

Dada was altijd onze manier om hier in te gaan, onze ogen, onze focus. Weet je, dit is iemand die de straatgevechten organiseerd, die de Don King van de achtertuinen in West Perrine was geworden -en natuurlijk zijn Kimbo-gerelateerde verhaal sprak erg aan. Hij en z’n familie zouden altijd al centraal staan, maar we wisten nog niet welke vechters interessant zouden zijn om te blijven volgen. Dus we stapten er gewoon in en we schoten…waarschijnlijk duizenden uren aan beelden. Ik weet niet hoeveel het precies was, maar het was verschrikkelijk veel-meer dan we ooit bij andere projecten hebben geschoten. Om dat vervolgens te gebruiken om een verhaal te vertellen met een begin, midden en einde is een echte uitdaging tijdens productie en post productie-weten waar je moet zien en wie je moet volgen tijdens de productie en dan tegelijkertijd weten hoe je langzaam als weg moet schaven om het uiteindelijk te vormen. Toen we een jaar aan het filmen waren deed zich gelukkig een gebeurtenis voor, een opwindende kans voor één van onze hoofdpersonen, dat uiteindelijk het derde deel van het verhaal kon vormen.

En gedurende een tijdje wisten we niet wat we hadden. Was het een documentaire mini serie? Was het een reality serie of een documentaire serie die door zou blijven gaan? Was het een “gewone” documentaire? – wat het uiteindelijk geworden is. Er waren een hoop verschillende versies hiervan voordat we begonnen met knippen. En onthou: did waren vier achtertuin vechtevenementen die over een aantal heen bezochten. Er waren vijf of zes gevechten per dag, dus je ziet maar een fractie van de gevechten en de vechters zelf. We moesten soms moeilijke beslissingen nemen over wiens verhaal we zouden gebruiken om uiteindelijk uit te komen op een redelijke speelduur.

Hoe kies je over welke onderwerpen je een documentaire gaat maken? Zijn dat zaken die je interesseren en meer over wilt weten?
De missie van een filmmaker is om een goed verhaal te vinden en dat niet te verpesten. Dat is echter makkelijker gezegd als gedaan. Ik gebruik een formule die ik R.A.S. noem. Een verhaal moet Relevant zijn en een bepaald publiek op het oog hebben die er om geeft als je er eenmaal bloed, zweet en tranen (en hopelijk iemand anders z’n geld) in hebt gestopt. Je hebt Access (toegang) nodig tot alles wat nodig is om dat verhaal te vertellen (de acteurs, financiering, script, locaties, degene die je interviewt, bekwame mensen waar je mee samenwerkt etc.). Toegang is het geheim van het leven. Zoals ze zeggen, “het gaat er niet om wat je weet, maar wie je kent”. Als laatste moet je de beste aesthetische Stijl vinden om die het verhaal ondersteunt. Het gaat er niet om wat je zegt, maar hoe je het zegt.

Dada 5000 was de centrale persoon in de film, die zichzelf in de ring moest bewijzen en daardoor min of meer gedwongen werd om het organiseren van de gevechten achter zich te laten om een MMA gevecht te kunnen doen. Hoe moeilijk was de beslissing voor hem aangezien hij erg veel plezier leek te hebben in het organiseren?
Wat uiteindelijk bleek, was dat Dawg Fight het einde vastlegde van de regelmatig georganiseerde achtertuin gevechten. Het is zelf zo, naar mijn mening, dat onze aanwezigheid bijgedragen heeft aan de ondergang. Dat was niet onze bedoeling, maar aangezien het profiel van de gevechten groter werd, hadden de staat en lokale overheden geen keuze en moesten ze er iets tegen doen. Toen het eenmaal gestopt werd stond Dada bij een kruising: hij kon gedwongen weer ondergronds gaan, of proberen het geheel te legitiem te maken. Hij koos een beetje voor beiden en heeft een nieuwe competitie opgezet die BYBextreme.com heet. Hij heeft pas geleden z’n eerste pay-per-view evenement gehad, waarin ook vechters uit de achtertuinen aan meededen. Daarmee vonden ze een manier om het illegale gevoel te behouden, maar tegelijkertijd de vechters training en professionele medische hulp beschikbaar te stellen.

Werk je op het moment nog aan nieuwe documentaires?
Op het moment wordt een dramatische serie, gebaseerd op Cocaine Cowboy, ontwikkeld. Daarnaast zijn er diverse documentaires and documentaire mini series waar ik op het moment nog weinig over mag vertellen, maar waar we erg naar uitkijken.

Waarom zouden lezers nu meteen Netflix moeten opstarten en Dawg Fight bekijken?
Voor degenen die alleen geïnteresseerd zijn in de gevechten denk ik dat ze tevreden zullen zijn. Maar als je niet van gevechten houdt biedt de documentaire een hoop meer. We wilden een verhaal vertellen buiten de 15 bekende blokken van Ocean Drive die iedereen zich voorstelt als ze aan Miami denken. Mensen die Dawg Fight kijken en zeggen “Dit ziet er niet eens uit als Miami. Het lijkt meer op de derde wereld.”, waarop ik zeg, het is de derde wereld. Het is Miami-Dade County. We hebben het op twee na hoogste inkomensverschil in het land en het op twee na hoogste gebruik van voedselbonnen. De scheiding dus degenen die het wel en niet hebben groeit over het hele land, maar hier gebeurt het als eerste en sneller.

Er zijn mensen die echt denken, misschien heel tragisch, dat dit hun beste kans is, om zich letterlijk naar een beter leven te vechten voor zichzelf en hun families. Er zijn hier mensen die werken, zelf meerdere banen, en nog steeds onder de armoedegrens leven. Voeg daar nog eens aan toe dat de snelheid waarmee minderheden opgesloten worden, met name mannen, voor niet gewelddadige drugsgerelateerde overtredingen en dan zie je maar weinig overvloed aan legale kansen om het te maken. Er is een instelling dat dit hun grootste hoop is. Ik voelde alsof het een verhaal was dat belangrijk was om te vertellen.

Dawg Fight is nu te bekijken via Netflix