Vorige week plaatsten de Protagonisten een artikel over ontsnappen aan de werkelijkheid, specifiek over hoe mensen dat in films deden in de vorm van drugs. Dat deed me denken aan een documentaire die ik al een hele tijd geleden gezien heb: Cinemania. Het gaat over vijf mensen die geobsedeerd zijn door films en die er per dag diverse zien (en nee, geen enkele blogger die ik ken deed er aan mee). Op een gegeven moment is er een discussie tussen twee van hen over paarden die voorkomen in films. De vrouw, Roberta Hill, zegt dan dat ze geen films met paarden erin wil kijken omdat ze het niet aan kan zien als de paarden pijn lijden. Wanneer de man tegenover haar antwoord dat de paarden in het echt geen pijn zijn gedaan geeft ze als antwoord: Als je dat wilt denken en dat het echte leven in wil trekken, waarom je dan überhaupt films kijkt. Ik snap haar punt en in het Engels heb je er de mooie term “suspension of disbelief” voor.
De term werd verzonnen door Samuel Taylor Coleridge in 1817. De definitie volgens Wikipedia:
“slaat op de bereidheid van een lezer of toeschouwer om bij een fictief verhaal zijn scepticisme tijdelijk opzij te zetten. Gebeurtenissen die in werkelijkheid niet mogelijk zijn worden geaccepteerd als zijnde “wel mogelijk” binnen het fictieve universum waarin het verhaal zich afspeelt. De lezer/kijker zal er dan niet te diep over nadenken en zich niet af laten leiden van het verhaal door de gedachte dat wat hij ziet of leest nooit echt kan gebeuren of ingaat tegen geldende logica.”
Natuurlijk bestonden films toen nog niet, maar “suspension of disbelief” is erg belangrijk voor het kunnen genieten van een film. Je kijkt naar iets waarbij iedereen “net alsof” doet, maar waarbij je jezelf als kijker wijsmaakt dat het allemaal echt is. Ik verbaas me soms dan ook wel als er in recensies geschreven wordt dat een film onrealistisch is of dat er teveel “plotholes” zijn. Natuurlijk kunnen die punten valide zijn, maar als je een film kijkt die onrealistische evenementen toont is het vreemd daar dan iets uit te halen.
Zelf ga ik graag naar de films voor het plezier, om tijd door te brengen in een andere wereld met andere regels. Je hoort mij niet klagen als iemand plotseling kan vliegen of de held niet doodgaat als hij wordt neergeschoten. Dat is waarvoor ik ze zie, omdat het juist zo vermakelijk is. Dat betekent dat ik ook regelmatig kan genieten van grote blockbusters die door sommige recensenten met de grond gelijk worden gemaakt. Natuurlijk zou ik naar elk klein detail kunnen kijken, maar dat geeft me niet zo veel plezier. Het is dan ook de reden dat ik met plezier films als Battle: La, John Carter, Battleship of zelfs (alhoewel niet altijd) een positief cijfer kan geven. Natuurlijk zijn ze soms bizar, maar wat geeft dat?
Mijn vraag aan jou is dan ook:
“Als het gaat om “suspension of disbelief” bij films, hoe sta jij daar tegenover?”
Ik sta daar ook niet negatief tegenover. Ik kijk een film ook voor het gevoel. Wel maak ik onderscheid tussen realistische films en niet realistische films. Zo kon ik echt genieten van Harry Potter (ja, echt waar) terwijl die ontzettend onrealistisch is (ja toch?). Een film die ik dan realistisch vind en daar komt iets onrealistisch in voor (bijvoorbeeld The Martian) recenseer ik dan ook als onrealistisch. Meer omdat ik dan vind dat de dingen die gebeuren in mijn ogen niet realistisch zijn. Doet ook niets af aan de film, waarbij ik op het puntje van mijn stoel zat.
Conclusie: suspension of disbelief vind ik helemaal prima 🙂
ps: dank voor de pingback 😉
Wat betreft het onrealistisch gehalte van The Martian zullen we het denk ik oneens blijven, maar begrijp je punt. Hoe realistischer de film, des te eerder het opvalt als er iets niet klopt/realistisch is.
You’re welcome!
Ik denk dat ik films en series redelijk goed kan nemen voor wat ze zijn. Roger Ebert zei altijd min of meer dat je een film beoordeelt voor wat de film probeert neer te zetten en of de film daarin slaagt of niet. Je kijkt bijvoorbeeld niet naar John Carter met een Godfather bril op. Ik heb dus ook bij genres als scifi, fantasy of horror al de neiging om milder te zijn en juist te kijken naar wat ik vind dat aanwezig moet zijn in dat genre. Ik kan ongeloofwaardigheid zeker op de koop toe nemen, maar ik wil er dan wel wat voor terug. Mijn punt is altijd dat een film of serie de kijker moet belonen. Als je mij dus een oogje dicht wil laten knijpen, moet het wel de moeite waard zijn. De eerste Taken bijvoorbeeld is weinig origineel of realistisch, maar de actie was tof, Liam Neeson was tof en de film gaf mij genoeg redenen om een oogje dicht te knijpen. Net als een film als The Raid. Natuurlijk woest onrealistisch, maar het geheel wordt zo tof gebracht dat de makers erin slagen om je erin mee te laten gaan.
Ik struikel dan weer vaker over onrealistische gedragingen van personages. Ik wil altijd wel mensen zien die zich gedragen als mensen. Maar ik ben dus all for suspension of disbelief, als ik daar dan wat voor terug krijg.
Dat is een mooie uitspraak van Ebert en inderdaad als er genoeg entertainment waarde is in “onrealistische” films, dan is dat wat je mag verwachten.
Duidelijk punt!
Oh, goeie. Ik kijk vaak met mijn vriend naar films, en die keurt films echt af op iets wat niet logisch/onrealistisch is. Zoals die eeuwige voorraad aan pijlen van Katniss in The Hunger Games bijvoorbeeld. Man, de discussies die we daarover hebben gehad. Ik vind het zelf absoluut niet storend en kijk daar makkelijk doorheen, zie het vaak niet eens, mits het om kleine dingen gaat en het in het “universum” past. Al sluit ik me wel bij Meneer Vevie aan: onrealistische gedragingen van personages storen me wel. Dus bijvoorbeeld vrouwen die halsoverkop verliefd worden op een held, daar kan ik vrij weinig mee.
Stoor je je daar aan als iemand dat soort dingen opmerkt als je aan het kijken bent? (is een hele andere vraag, maar ben benieuwd)
Ja, dat halsoverkop verliefd worden stoor ik me af en toe mateloos aan, helemaal als dat iemand is die in een prima relatie ziet maar alleen verliefd wordt omdat anders de film niet zou werken.
Suspension of disbelief is prima. Film dient als vermaak en daar mag best wel fantasie aan te pas komen. Ik vind het anders als een film gebaseerd is op waargebeurde feiten.
Klopt, bij een documentaire of een waargebeurd verhaal mag dat eigenlijk amper gebeuren. Mee eens!
Suspension of disbelief is nodig, want anders wordt het moeilijk om van bepaalde films te genieten, bijv. Jurassic World. Maar bij andere films die ‘realistisch’ moeten zijn, kan ik er wel moeite mee hebben. Zo moet ik denken aan een recente romcom waarbij de vrouw de man nog een kans geeft nadat hij haar heeft laten arresteren en hij een vriendin blijkt te hebben. Toen was mijn suspension of disbelief op.
Natuurlijk is het nodig, maar niet iedereen lijkt dat te kunnen.
Wow, dat is inderdaad een goed voorbeeld waarbij het niet werkt. Welke film is dat?
We zijn allemaal eensgezind vandaag want ook ik vind Suspension of disbelief meer een pré. Onrealistisch en plotholes mogen maar het ligt dan wel aan de filmmakers. Hoe zetten zij een wereld neer? Gaan ze voor het felrealistische karakter? Ja, dan heb ik er wel moeite mee als de held van het verhaal na 7 kogels nog steeds niet dood is.
In dat opzicht kan ik ook heel vergevingsgezind zijn hoor. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar Lone Survivor. Iedere tegenstander wordt gevloerd met 1 kogel maar de Amerikaanse soldaten moeten hele dozijnen kogels slikken om dood te gaan. Maar toch is het een erg sterke film.
Ja, iedereen zit deze week redelijk op één lijn 🙂
Pingback: Sneaky Pete - Pilot - Meneer Vevie