The Insider (1999) – Recensie

Soms realiseer je je dat wanneer mensen aan iets gewend zijn het maar moeilijk voor ze is om de waarheid onder ogen te zien. In The Insider gaat het om nicotine. En dan niet over iemand die aan nicotine verslaafd is, maar om de bedrijven die naarmate onderzoek vorderde over de gevolgen van roken hun mond hielden, simpelweg omdat ze gewend waren aan hun inkomsten. Zo’n bedrijf is een entiteit geworden dat zichzelf in stand zal houden, ook al weet elk individueel persoon wat het met je gezondheid kan doen. The Insider gaat over een klokkenluider die het aandurfde om de waarheid te vertellen, ondanks de grote risico’s die daar aan verbonden waren.

Lowell Bergman (Al Pacino) is al jaren producer van het CBS programma “60 Minutes”, waarin bepaalde nieuwsitems uitgebreid belicht worden. Hij is goed in z’n vak en het is hem al diverse malen gelukt om interviews voor elkaar te krijgen die andere nieuwsorganisaties niet konden organiseren. Tegelijkertijd wordt Dr. Jeffrey Wigand (Rusell Crowe) ontslagen bij Brown & Williamson Tobacco Company. Hij heeft een “non disclosure agreement” (NDA) getekend, waardoor hij dus niets over z’n werk mag vertellen omdat hij dan het geld dat hij nog krijgt kwijtraakt en hij daarnaast voor de rechter zal moeten verschijnen.

Wanneer Bergman echter wat technische tabakgerelateerde documenten ontvangt is hij op zoek naar iemand die deze begrijpelijk kan maken en door een kennis bij de FDA wordt hij doorverwezen naar Wigand. Die besluit puur als consultant te helpen en informeert dat hij een NDA getekend heeft en dus inhoudelijk niet al te veel kwijt kan. Met z’n neus voor nieuws voelt Bergman aan dat er meer boven water te halen is en hij begint z’n tijd te nemen om Wigand beter te leren kennen en mogelijk hem te gebruiken voor z’n show. Het zal een nieuwsitem worden dat voor alle betrokken partijen veel impact zal hebben.

 Regisseur Michael Mann neemt z’n tijd om dit verhaal te vertellen en maakt het een spannende film, waarbij politieke spelletjes, rechtszaken en het informeren van het publiek over de interne werkwijze van tabaksbedrijven allemaal een grote rol spelen. Hij weet het grote verhaal goed te balanceren met de persoonlijke verhalen van Bergman en Wigand, die niet altijd op dezelfde lijn zitten, maar wel beide hetzelfde doel voor ogen staat. De film is gebaseerd op een waargebeurd verhaal en het nieuws is destijds een belangrijke stap geweest naar de invoering van striktere tabaksregels. De film wist maar liefst 7 Oscar nominaties binnen te halen (waaronder beste hoofdrol voor Russel Crowe, beste regisseur en beste film), maar het lukte niet daar eentje van te verzilveren. Het is een film die prachtig laat zien wat de dynamiek is van nieuwsvinding en wat dat allemaal teweeg kan brengen, zelfs bij die bedrijven die er vanuit gaan dat het geld dat ze hebben hen genoeg macht geeft om alles door middels van rechtszaken uit het nieuws te houden.