Alfred Hitchcock, misschien wel de beste regisseur aller tijden, heeft een indrukwekkende filmografie opgebouwd gedurende vijftig jaar. De films zijn nog net zo goed als de dag waarop ze uit werden gebracht. Dit zijn z’n tien beste.

Alfred Hitchcock is één van de meest bekende en invloedrijke regisseurs. In zijn carrière vonden twee belangrijke momenten uit de filmgeschiedenis plaats – de komst van geluid en de introductie van kleur. Hij perfectioneerde zijn kunst in beide disciplines, keerde terug naar zwart-wit toen hij de behoefte voelde, en was niet alleen meester in stille films, maar ook in die met geluid en kleur.

Hitchcock won, verrassend genoeg, nooit een Oscar voor beste regisseur, maar verloor tweemaal van John Ford en Billy Wilder en was dus wel in goed gezelschap. Voor velen is hij echter de beste regisseur die ooit heeft geleefd.

10. Lifeboat (UK, 1944)

Hitchcock kon grandioos zijn – de prachtige locaties in San Francisco van Vertigo en het actie-avontuur van North By Northwest dat zich in heel het land afspeelde, maar hij kon ook intiem zijn, karakterstudies die gebruik maakten van minimalistische theatrale enscenering zoals Dial M for Murder en Rope. In Lifeboat maakt de regisseur gebruik van één locatie om het verhaal van een aantal overlevenden van een U-boot aanval tijdens de Tweede Wereldoorlog te vertellen. De Britse overlevenden komen samen om elkaar door het trauma te helpen, maar het duurt niet lang voordat ze een andere overlevende oppikken. De man die ze aan boord brengen blijkt de kapitein van de U-boot te zijn die hun schip tot zinken bracht. Moeten ze hem onderdak geven of gooien ze hem terug in de zee? Het dilemma dreigt de harmonie van de reddingsboot te verstoren.

Deze film uit 1944 werd voor het einde van de Tweede Wereldoorlog gemaakt en was zowel een waardering van de Britse moed en het humane karakter van de geallieerde strijdkrachten, als een indicatie van het technisch meesterschap van Alfred Hitchcock. Hitchcock wilde niet meer alleen bekend staan in Engeland voor melodrama’s, waarmij hij groot was geworden. Lifeboat, gebaseerd op een verhaal van gerenommeerd schrijver John Steinbeck, gaf hem die kans. Om de hele film op de reddingsboot op te nemen vormde ook een uitdaging voor Hitchcock – hoe kon hij een dramatische film interessant maken wanneer de personages niet overal naartoe konden gaan? Steinbeck, die oorspronkelijk betrokken werd om het scenario te schrijven, vond de enkele locatie een te grote beperking en zijn werk werd overgedragen aan Jo Swerling en Ben Hecht. Het resultaat is één van Hitchcock’s beste films – minimalistisch, op één locatie en op karakters gebaseerd.

9. Dial M For Murder (USA, 1955)

Frederick Knott schreef het originele toneelstuk dat de basis vormde voor Dial M for Murder. Het werd aan het begin van de jaren vijftig geschreven, debuteerde als een BBC televisietoneelstuk en werd daarna uitgevoerd op het Londense West End en Broadway in New York. Enkele jaren later zou Knott zijn enig andere succesvolle toneelstuk schrijven – een andere thriller die zich afspeelde op één locatie genaamd Wait Until Dark met in de hoofdrol Sudrey Hepburn. Beide films zijn ultieme voorbeelden van goed gemaakte, briljant gekarakteriseerde verhalen met “suspense”. Ze beschikken over Knott’s voorliefde voor een onschuldige vrouw die gevangen zit in een schijnbaar wetteloze situatie. Ze spelen zich ook vrijwel uitsluitend in het appartement van het slachtoffer af.

De reden waarom Dial M for Murder zo geweldig is, is omdat het zo simpel is. Het wordt gepresenteerd met stijl en elegantie, onder controle van Hitchcock, die het doodgewone karakter van de set en de actie spectaculair maakt. Het tikkende tijdbom moment waarop Tony Wendice (Ray Milland) zich realiseert dat zijn horloge is gestopt en zijn telefoontje naar zijn huurmoordenaar te laat zal maken, waardoor waarschijnlijk het hele plan in duigen valt, is eenvoudig in z’n opbouw, maar perfect uitgevoerd. Het is een moment van hoge spanning, prachtig ge-edit om de onvoorspelbare situaties van de drie karakters te tonen. De onschuldige Grace Kelly is de constante factor en in haar hachelijke zal-ze-of-zal-ze-niet situatie van haar op handen zijnde moord.

8. Rope (USA, 1948)

Alfred Hitchcock hield ervan om grenzen van film te verleggen. Hij was ook zeer technisch ingesteld. Rope was voor hem een unieke kans om het publiek iets te laten ervaren wat ze nog nooit hadden meegemaakt terwijl het tegelijkertijd z’n eigen kunnen met een camera zou testen. Gefilmd in één locatie met takes die net zolang duurden als de filmrol en vervolgens zo aan elkaar gezet dat het een complete, ongeknipte film was. Filmrollen waren destijds 11 minuten lang en dat betekende dat hij het wisselen van rollen slim moest verstoppen door het scherm zwart te laten worden door een karakter of object dat langs de camera ging. Rope heeft veel overeenkomsten met het toneel – de acteurs moesten hun dialogen in één keer goed hebben en alles speelde zich op één plek af. Als je er rekening mee houdt dat dit hiervoor nog nooit geprobeerd was en het feit dat de camera’s in de jaren ’40 enorm groot, onhandig en zwaar waren en er meerdere personen nodig waren om ze te verplaatsen, dan is Rope zelf nog boeiender.

De film speelt zich af tijdens de nasleep van een moord. Twee vrienden, gespeeld door Farley Granger en John Dall, verbergen van het lichaam in een kist die ze gebruiken als eettafel. Ze nodigen dan kennissen van de dode man uit, inclusief de intellectuele James Stewart. Allemaal om te bewijzen hoe vaardig ze zijn in het uitvoeren van de perfecte moord en er mee weg te komen. Het is een sadistische film, maar met een donkerkomische ondertoon en een verwijzing naar een homoseksuele relatie tussen de twee moordenaars. Dergelijke seksuele verwijzingen werden over het hoofd gezien door de censuur die ongetwijfeld geeist zouden hebben dat er geknipt zou worden of dialogen herschreven. De vaardigheid van Hitchcock en schrijvers Hume Cronyn en Arthur Laurents was om naar een eventuele homoseksuele relatie tussen Granger en Dall te verwijzen zonder grof te zijn of het voor de hand liggend te maken. Er is bijvoorbeeld maar één slaapkamer in het appartement die de mannen delen.

[Recensie]

7. Psycho (USA, 1960)

Psycho is zonder twijfel de meest bekende film van Alfred Hitchcock. Vraag een willekeurig iemand om een Hitchcock-film te noemen die ze hebben gezien of tenminste van hebben gehoord, dan zal je waarschijnlijk Psycho als eerste horen. De populariteit van de film heeft in veel opzichten invloed gehad op de cinema in de jaren 1960 en 1970, in het bijzonder op het slasher genre, waar regisseurs als Tobe Hooper, Wes Craven en John Carpenter Psycho als referentie gebruikten om hun eigen horror klassiekers te maken. Men zou kunnen stellen dat er zonder Psycho er geen Halloween of Texas Chainsaw Massacre zou zijn.

Het is ook de schuld van Psycho – de eerste Hitchcock film die veel mensen zien – dat deze film het publiek de verkeerde indruk van de directeur geeft. Psycho zou suggereren dat Hitchcock een man van impliciet geweld en bovennatuurlijke, gothische horror is. Maar Psycho, samen met The Birds, zijn eigenlijk de enige films van Hitchcock’s oeuvre die zouden kunnen worden aangemerkt als horror. Hij zou ze suspense films of thrill rides noemen, maar Psycho en The Birds wijken af van de andere verhaallijnen van Hitchcock door de introductie van sterke fantastische elementen. Dat zou de reden kunnen zijn waarom Psycho voor veel mensen hun favoriete Hitchcock film is, terwijl het vaak ook de enige ervaring met Hitchcock is.

En Psycho is een geweldige film. Het neemt kansen en het was zijn tijd ver vooruit. Janet Leigh, de oorspronkelijke “scream queen” (en de moeder van misschien wel het beroemdste slasher screamer aller tijden Jamie Lee Curtis) is de ster. Maar meteen laat Hitchcock ons met haar ​​kennismaken als een dief en halverwege de film is ze vermoord in een van de beste scènes van horror cinema. Leigh checkt in bij het rustige Bates Motel. Ze ontmoet Norman Bates die zachtaardige en goedaardige lijkt. Ze gaat naar haar kamer en neemt een douche. Plotseling komt een oude dame de kamer binnen en steekt Leigh neer. De rest van de film gaat over haar familie en de politie die onderzoek doen naar haar verdwijning en het vinden van de moordenaar. Het is prachtig macaber, de zwart-wit fotografie kapselt de onheilspellende sfeer en de dreiging van Norman Bates ‘kasteel-achtige huis perfect in. De film bevat ook één van Hitchcock’s meest verontrustende laatste momenten die net zo simpel als doeltreffend is.

[Recensie]

6. The 39 Steps (UK, 1935)

The 39 Steps was Hitchcock’s eerste echte succes. Het wordt over het algemeen beschouwd als zijn beste Britse film, en in vele kritische kringen, zijn beste film. Het introduceerde één van de favoriete concepten van Hitchcock – de benadeelde man. Hier raakt Robert Donat’s Richard Hannay ongewild betrokken bij een spionnenplot nadat hij op vakantie een vrouw ontmoet in Engeland. De vrouw sterft op mysterieuze wijze en hij ontdekt dat hij geboeid is aan Madeleine Carroll. Samen moeten ze zien te ontsnappen, terwijl ze ook het mysterie moeten oplossen voordat ze allebei worden vermoord. The 39 Steps heeft veel overeenkomsten met Hitchcock’s North by Northwest, dat veel later uitkwam. Maar het valt op als één van de, zo niet de beste, van zijn pre-Amerikaanse periode. En dankzij Hitchcock’s technische kunnen, heeft de film de tand des tijds zeer goed doorstaan.

[Recensie]

5. Shadow of a Doubt (USA, 1943)

Voordat Vertigo opnieuw geëvalueerd werd en verkozen werd als de beste Hitchcock-film onder de elite van critici, werd Shadow of a Doubt beschouwd als beste film van de regisseur. Dat was een gevoel dat werd gedeeld door de regisseur zelf, die de film als zijn grootste artistieke prestatie zag.

Minder flitsend dan zijn latere Amerikaanse films, maar Shadow of a Doubt heeft meer gemeen met de spanning die je langzaam bekruipt bij Psycho dan met het technische vernuft van Rear Window of het actie-avontuur van North By Northwest. Het is meer een karakterstudie die gericht is op een jong meisje genaamd Charlie en haar oom, die ook Charlie heet. Teresa Wright, die het meisje speelt, is blij als haar oom komt logeren bij de familie, maar haar bewondering van de man verdwijnt wanneer ze begint te vermoeden dat hij de Merry Widow Murderer is – een seriemoordenaar die op de vlucht is voor de politie. Toen oom Charlie (fantastisch gespeeld door Joseph Cotton) erachter komt dat zijn nichtje hem verdenkt besluit hij dat hij haar eigen ondergang moet realiseren om zijn belangen te beschermen.

De twee geweldige hoofdrollen en een hoog niveau van spanning worden gecreëerd door middel van een unieke dynamiek tussen twee personages die in eerste instantie grote genegenheid voor elkaar hebben. Het zorgt voor één van Hitchcock’s meest interessante en lonende films.

4. North By Northwest (USA, 1959)

Pauline Kael verkondigt op de DVD-hoes van North by Northwest dat het “één van de meest vermakelijke Amerikaanse thrillers van Hitchcock” is. Als Hitchcock een James Bond-film zou hebben gemaakt dan zou het er zo uit hebben gezien. North by Northwest, samen met Psycho en The Birds, is waarschijnlijk één van de meest bekeken films van de grote meester. Het is zeker één van zijn meest toegankelijke en een geweldige kennismaking met het werk van de regisseur.

Cary Grant is Roger Thornhill, de verkeerde man die verstrikt raakt in een steeds nauwer wordend web van intriges, corruptie en moord. Hij wordt in heel Amerika gevolgd door vijandelijke agenten, regeringsfunctionarissen en de politie, die hem allemaal willen hebben voor iets, maar heeft hij geen idee wat dat is. Hij vlucht voor zijn leven en zijn geestelijke gezondheid. Grant, die Thornhill speelt zet hem neer als een geschikte en verfijnde Bond-achtige good guy. Hij moet kogels en vliegtuigen ontwijken als hij in leven wil blijven. Het is snel en vol energie, vaak grappig dankzij de perfecte timing van Grant en natuurlijk romantisch, met Eva Marie Saint als muze van de hoofdpersoon. Hitchcock geeft ons ook één van zijn meest memorabele slotstukken met de iconische presentatie van Mount Rushmore.

Hitchcock hield ook van seksuele toespelingen en er was niemand beter om zoiets uit te voeren dan Cary Grant. De film eindigt met één van de beste laatste shots van een Hitchcock film. Grant klampt zich vast aan de rand van Mount Rushmore, vertelt Eva Marie Saint die aan een richel hangt, zijn hand te pakken. Ze schreeuwt dat ze het niet kan, maar hij overtuigt haar. Als hun handen eindelijk te ontmoeten, verandert Hitchcock de scène naar een treincoupé waarin Grant Saint op het bed trekt. Ze beginnen te kussen en Hitchcock eindigt met een shot van de trein die een tunnel inrijdt.

3. Notorious (USA, 1946)

David O. Selznick was een bepalende factor om Hitchcock naar Amerika te brengen en hem te helpen om een ​​carrière te vestigen in Hollywood. Echter, Notorious was de film waarin Hitchcock besefte dat Selznick eigenlijk zijn genialiteit beperkte. Selznick had eerder Hitchcock samen gebracht met schrijver Ben Hecht en ster Ingrid Berman voor Spellbound in 1945. Selznick stelde dezelfde groep samen voor Notorious, maar Hitchcock slaagde erin om de machtige producent op afstand te houden, het creatieve proces te vinden en het uiteindelijke eindproduct, veel beter te maken.

Notorious is één van de vroege Amerikaanse films van Hitchcock, maar de eigenschappen die zijn films tijdens zijn gouden periode in Hollywood zouden hebben waren hier duidelijk – de mooie vrouwelijke hoofdrol, het romantische sub-plot, spionage en politieke intriges, en natuurlijk briljant gebruik van de camera. Cary Grant slaagt er in om Ingrid Bergman, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, tot een groep van nazi-ballingen in Argentinië te laten infiltreren. Bergman, onder de druk van de spion die gespeeld wordt door Grant, trouwt met een nazi (Claude Rains ), maar heeft romantische gevoelens voor Grant. Hitchcock drijft de spanning op als Grant wordt gedwongen om Bergman te redden van deze groep voordat ze ontdekken dat ze werkt voor de Amerikaanse inlichtingendienst.

Interessant is dat de film destijds de langste kus op het grote doek had. Een ander voorbeeld van het vermogen Hitchcock om de grenzen van het medium te weerleggen en dingen te doen die anderen niet eerder hadden geprobeerd.

2. Vertigo (USA, 1958)

Vertigo is Alfred Hitchcock’s meest persoonlijke film. Het is ook misschien wel zijn meest unieke. De gebruikelijke eigenschappen zijn er – een mysterieuze femme fatale, een verhaal met intriges en ontdekking, een protagonist die iets moet doen dat hem op een destructieve en gevaarlijke weg zet. Maar terwijl moord en daarmee weg komen de grote fascinatie van Hitch zijn (en hier ook een rol spelen) is Vertigo is meer geïnteresseerd in de personages. Hier speelt James Stewart (waar Hitchcock regelmatig mee samenwerkte) een ex-detective die hoogtevrees heeft. Hij wordt ingehuurd door een vriend om zijn vrouw, waarvan hij gelooft dat ze is bezeten door een kwade geest, te volgen. Kim Novak speelt de vrouw en snel ontdekt Stewart dat niet alles is wat het lijkt. Omdat hij het verhaal van zijn vriend dat ze bezeten is niet gelooft, komt de speurder erachter dat de vrouw het leven van een dode dame genaamd Carlotta leeft. Ze kleedt zich als Carlotta, gaat naar het huis waar ze woonde, kijkt naar een schilderij van de vrouw in een museum. Maar al die tijd wordt Stewart verleid door haar schoonheid en begint medelijden te voelen. Er is iets mis met haar en hij wil helpen.

De film gaat net zo veel over de obsessie van Stewart over deze verleidelijke blonde (en Hitchcock’s eigen aantrekkingskracht op zulke vrouwen) als over het oplossen van het mysterie. En terwijl het mysterie er is, is het minder aanwezig in vergelijking met andere Hitchcock films. Nadat Stewart Novak redt nadat ze zichzelf in de baai gooit, hun relatie vorm krijgt, maar is kortstondig is als ze een kerktoren invlucht en zelfmoord pleegt. Stewart probeert het te voorkomen, maar zijn hoogtevrees dwingt hem om zijn klim de trappen op te staken. Hij hoort dan een schreeuw en ziet het lichaam van de vrouw op de grond vallen. Bij een lijkschouwing kort daarna krijgt hij de schuld omdat hij de dood niet had voorkomen, terwijl haar echtgenoot het hem niet kwalijk neemt. De dood wordt gezien als zelfmoord.

Maar Stewart blijft maar aan de blonde schoonheid denken. Hij was en is nog steeds verliefd op haar. Wanneer hij een andere vrouw ontmoet – een brunette – die er bijna hetzelfde uitziet als de dode vrouw van zijn vriend, volgt hij haar en vraagt ​of ze met hem uit eten wil gaan. Het is op dit moment dat Hitchcock gebruik maakt van één van zijn grote trucs. De regisseur vond dat de spanning niet ging om het verbergen van informatie voor het publiek, maar informatie te geven aan het publiek die de personages niet kenden en ons te laten te genieten van de ontdekking van het mysterie door het personage. Wanneer Stewart deze brunette vindt, licht Hitchcock ons in over het mysterie door middel van flashbacks waarna we reikhalzend uitkijken naar de mogelijke ontdekking van de feiten door de ex-detective. Het is een prachtige scène die in de eerste plaats gaat om een ​​handgeschreven brief aan Stewart die wordt voorgelezen door de dader. We zijn opeens ingewijd in het geheim maar het karakter gooit de brief weg. Het zijn een aantal prachtige momenten die het publiek benieuwd maken hoe Stewart het plan tegen hem zou kunnen ontdekken.

Vertigo is een geweldige film en is uitgegroeid tot één van meest populaire en geliefde films van de regisseur. Het is een regelmatige top 10 film in de Sight and Sound poll van de meest vooraanstaande critici en filmmakers, en wordt door velen beschouwd als het grootste werk van Hitchcock. Velen zullen het onthouden voor het “track and zoom shot” dat zo perfect gebruikt wordt door de directeur om te laten zien wat voor gevoel hoogtevrees teweeg brengt. En de locaties zijn ook briljant gebruikt zoals bij de poging tot zelfmoord in de baai van San Francisco, met de Golden Gate Bridge op de achtergrond.

Vertigo zal op de kijkers op verschillende manieren invloed hebben. Het is een film die smeekt om meer dan eens te worden bekeken.

[Recensie]

1. Rear Window (USA, 1954)

James Stewart werkt hier samen met de bloedmooie Grace Kelly in één van de maestro’s meest vermakelijke films. Stewart kan z’n appartement niet verlaten omdat hij z’n been heeft gebroken. Grace Kelly, z’n vriendin, zorgt elke dag voor hem terwijl hij hersteld. De nieuwsgierige Stewart brengt zijn dag door door naar diverse bewoners te kijken in z’n appartementencomplex die hij door z’n raam kan zien. Op een dag gelooft hij dat hij getuige is geweest van het onstaan en het verbergen van een moord. Zonder dat hij bewijs heeft moet hij z’n vriendin overtuigen de politie aanzetten tot onderzoek.

Alfred Hitchcock was een meester met de camera. In Rear Window zien we dat in volle glorie omdat hij beperkt is tot één locatie. De ruimte waarin de camera kan bewegen zal niet groter zijn dan 4,5 meter. Z’n camera verlaat het appartement maar voor een paar korte momenten aan het einde van de film. De rest van de tijd zit de camera, en daardoor ook het publiek, vast in het appartement, samen met Jefferies en ziet de wereld zoals hij die vanuit z’n raam ziet. Hitchcock slaagt er in om een verhaal vol drama te vertellen dat ook nog visueel opwindend is en aangezien hij dat allemaal kan met zo’n grote beperking laat zien hoe geniaal Hitchcock op technisch vlak was.

En dat is het briljante aan Rear Window – waarschijnlijk Hitchcock’s beste film – dat onze wereld zich heel erg op één plek afspeelt en subjectief is. Hitchcock maakt van ons medeplichtige voyeurs. We zien wat het karakter ziet. We hebben geen kennis van tevoren en weten niets wat Jefferies ook niet ervaart. Dit geeft ons een uniek gevoel van spanning – een echt, persoonlijk gevoel van mysterie. Alhoewel hij overtuigt is dat hij iets slecht gezien heeft hoeven we dat als publiek niet te geloven. We hebben hetzelfde bewijs maar kunnen dat op onze eigen manier interpreteren. De spanning komt door ons gevoel van medeleven met de protagonist; een hoop dat hij het juist heeft. Het komt ook van onze eigen drang om het juist te hebben – heeft de buurman een moord gepleegd en het lichaam verstopt? Als publiek komen we waarschijnlijk tot onze eigen conclusie, die misschien wel of niet overeenkomt met die van Jefferies, en we wachten (nagelbijtend) om te zien of we gelijk hadden.

Joshua Klein, de filmcriticus uit Chicago en wiens werk verscheen in the Chicago Tribune en The Onion, zei, “The apotheosis of all his simmering and barely suppressed psychosexual fixations, Alfred Hitchcock’s Rear Window is also probably (with the possible exception of the 1958 film Vertigo) the most successful merger of entertainment, intrigue, and psychology.”

Deze top 10 verscheen origineel op Top10Films.co.uk en is geschreven door Dan Stephens

Wat zijn jouw favoriet Hitchcock films?