Goede films met muzikanten: Deze top 10 kijkt naar de verschillende manieren waarop schrijvers van muziek en muzikanten in films worden neergezet en natuurlijk wat de beste zijn.

In diverse fantastische dramafilms staat muziek vaak centraal. Het vormt de achtergrond voor een indringend verhaal over overleven (The Pianist) of gebruikt het als metafoor om te laten zien wat het is om mens te zijn, onze relaties met anderen en het op ambitieuze wijze volgen van onze dromen (Whiplash, A Late Quartet). Het kan ook op een perfecte manier de sociale en culturele tijdsgeest vastleggen (Almost Famous, 24 Hour Party People, Control), de structuur bieden voor een goede biopic (Ray, Walk the Line, Frank, Crazy Heart) of worden gebruikt als promotie (A Hard Day’s Night, Spice World). In deze top 10 draait het om muzikanten – echt of verzonnen spelers en mensen die kunnen optreden en misschien niet echt zangers zijn – en wat een aantal favorieten zijn.

10. School Of Rock (Linklater, 2003)

School of Rock is Richard Linklater’s liefdesbrief over klassieke rock’n’roll, muziek van bands als The Who, Led Zeppeling, AC-DC en andere “liefdes” van protagonist Dewey Finn spelen een belangrijke rol. De film gebruikt het als raamwerk om een “coming of age” verhaal te vertellen. Jack Black speelt een aardig, maar mislukte gitarist die niet langer lui moet zijn en weer iets met z’n leven moet doen; Als tweede zijn er de kinderen die op een prestigieuze school zitten maar af moeten van hun bijna robot-achtige manier waarop ze school benaderen en op zoek moeten gaan naar hun individualiteit. Er is een “fish out of water” element aanwezig waardoor het een plezier is om de film weer te kijken, grotendeels vanwege het talent van Jack Black. Alhoewel het misschien een lichte film is waarin niet alles geloofwaardig is, toch is School of Rock een heerlijk toetje. Het beste moment is wanneer Zack-Attack Mooneyham (Joey Gaydos Jr.) een nummer laat horen dat hij in het geheim geschreven heeft; een nummer dat de showstopper wordt voor de band.

9. A Late Quartet (Zilberman, 2012)

Een prachtig ensemble waaronder Philip Seymour Hoffman, Christopher Walken en Catherine Keaner die samen The Fugue vormen, een strijkkwartet uit New York dat al 25 jaar verschillende klassieke muziekstukken van Beethoven tot Bach speelt. Yaron Zilberman’s film gebruikt muziek als metafoor om op intieme manier het leven en de relaties binnen de groep te laten zien. Het drama wordt een injectie van melancholie gegeven met de onthulling dat de cellist die Walken speelt niet meer kan spelen omdat hij lijdt aan Parkinsons. Het destabiliseert de groep en dwingt hen naar hun eigen leven te kijken en de toekomst van hun muzikale carrières.

8. A Mighty Wind (Guest, 2003)

Geschreven door Eugene Levy en Christopher Guest, A Mighty Wind gebruikt het concept van de mockumentary om de revival van folk muziek uit de jaren ’60 te parodieren. Guest komt weer samen met z’n This Is Spinal Tap sterren Michael McKean en Harry Shearer om de fictieve band “The Folksmen” te vormen, die op de lijst staan voor een benefiet concert. Ze staan echter in de schadum van de sterren van de show – Mitch and Mickey (Eugene Levy en Catherine O’Hara) – die na jaren weer terug bij elkaar komen, tot plezier van hun fans. Het hoogtepunt is het moment waarop ze hun nummer “A Kiss at the End of the Rainbow” ten gehore brengen, geschreven door McKean en z’n vrouw Annette O’Toole, die genomineerd werd bij de Oscars voor “Best Original Song”.

7. Control (Corbijn, 2007)

Als je in de jaren ’80 een optreden van Ian Curtis en Joy Division hebt gezien dan is dat een ervaring die je waarschijnlijk moeilijk kan vergeten. In Anton Corbijn’s donkere drama, in troosteloos zwart/wit geschoten waarin de karakters zich los proberen te worstelen van het dagelijkse stedelijke bestaan. Curtis z’n baritone geluid en staccato barnie worden met een nachtmerrie-achtige intensiteit neergezet door Sam Riley. Het moment dat opvalt is wanneer Corbijn Joy Division’s meest bekende nummer “Love Will Tear Us Apart” gebruikt over een scène waarin Curtis z’n vrouw vertelt dat het ok is om met andere mannen het bed te delen, waarop zij op zoek gaat naar z’n spullen om te er achter te komen met wie hij vreemd is gegaan.

6. Once (Carney, 2007)

Een uniek drama dat zich afspeelt in Dublin, Ierland. Deze film van John Carney gaat over twee muzikanten, Glen Hansard en Markéta Irglová (die in het echt ook muziek maken), die twee personages spelen die proberen te overleven door de eindjes aan elkaar te knopen. Hij speelt gitaar op straat om wat extra geld te verdienen, zij verkoopt bloemen en kan piano spelen. Ze ontmoeten elkaar en komen in een muziekwinkel terecht waar hij één van z’n originele nummers op gitaar speelt en zij hem instinctief op de piano volgt. Het is op een heel natuurlijke, bijna documentaire-achtige manier geschoten en de muziek, allemaal geschreven en uitgevoerd door Hansard en Irglová, maken een integraal deel uit van het verhaal. Dat komt het mooist naar voren bij het eerste nummer dat ze samen spelen: het begin van hun relatie dat resulteert in een intiem nummer en optreden.

5. Almost Famous (Crowe, 2000)

Geïnspireerd door de ervaringen van schrijver/regisseur Cameron Crowe als een muziekjournalist gedurende de jaren ’70, waarin hij toerde met rockbands als The Allman Brothers Band, Led Zeppelin, the Eagles en Lynyrd Skynyrd. Almost Famous gaat over wat er gebeurt wanneer de buitenwereld de sluier omhoog trekt van de “inner circle” van rockmuziek. In dit geval is dat tiener William Miller die de opdracht krijgt om een stuk te schrijven voor Rolling Stone magazine over de fictieve band Stillwater. Het is voor de jonge schrijver een reis van zelfontdekking wanneer hij ondergedompeld wordt in het leven van de mensen die z’n idolen zijn. Een subtiele scène tussen groupie Penny Lane (Kate Hudson) en Miller (William Fugit) waarin ze hint naar haar wereldse, ietwat verstoorde, wijsheid en hem verteld “it’s all happening”, is een hoogtepunt, terwijl Nancy Wilson’s prachtige muziek in de achtergrond te horen is.

4. The Blues Brothers (Landis, 1980)

Het is moeilijk om een hoogtepunt te kiezen bij The Blues Brothers, een wilde road movie/komedie waarin legendes John Belushi en Dan Aykroyd de hoofdrol spelen. De muziek is noemenswaardig maar daarnaast zit de film vol met cameos en gastrollen. Er zijn momenten waarop je het zou kunnen zien als een encyclopedie van grote namen in de wereld van blues rock. Als je de zeer vermakelijke en destructieve actiescènes negeert – bijvoorbeeld de achtervolging in een winkelcentrum en de opeenhoping van politieauto’s – dan biedt deze film van John Landis veel leuke momenten waarin muziek centraal staat. Als je Aretha Franklin die haar heupen beweegt terwijl ze “Think” zingt in een café of Aykroyd en Belushi die van het podium af worden geschreeuwd in een “redneck” bar niet het beste vindt, dan is het misschien wel Ray Charles die beweegt op “Shake A Tail Feather” terwijl heel Chicago op straat danst. The Blue Brothers is zonder twijfel een klassieker.

3. Whiplash (Chazelle, 2014)

Het krachtige verhaal over een jonge, ambitieuze student en een jazz band dirigent van schrijver/regisseur Damien Chazelle is gebaseerd op zijn eigen ervaringen als een idealistische muzikant in een schoolband. J.K. Simmons krijgt het meeste applaus voor zijn rol als een extreem veeleisende perfectionist, die met z’n monsterlijke methodes waarbij hij z’n studenten kleineert, publiekelijk belachelijk maakt en zelfs verbaal en fysiek geweld gebruikt. Het resultaat is een unieke ervaring waarbij de muziek – in dit geval jazz – de basis vormt waarop een machtsstrijd wordt uitgevochten tussen student en leraar. Het hoogtepunt is de briljante finale wanneer de twee elkaar tot het uiterste brengen.

2. Brassed Off (Herman, 1996)

Het is niet alleen de muziek die het hart beroert in Mark Herman’s komedie/drama over de echte tragedie van de Britse kolen industrie en de impact die dat had op de levens van degenene die daar direct en indirect deel van uitmaakten. De manier waarop het door de cast wordt neergezet, waarbij bij briljante Pete Postlethwaite opvalt, brengen de impact op hartverscheurende manier tot leven. De muziek, uitgevoerd door de voormalige fanfare band van de mijnwerkers, is hun anti-gif voor hun pijn. Het beste moment van de film is wanneer Tara Fitzgerald’s Gloria een flugelhorn solo uitvoert tijdens een groepsoptreden van En Aranjuez Con Tu Amor.

1. This Is Spinal Tap (Reiner, 1984)

Een film die zichzelf een stuk minder serieus neemt dan de rest in deze top 10, maar die meer dan dertig jaar na z’n release nog steeds weet te vermaken. Door velen gezien als éém van de grappigste films ooit gemaakt, waarin het briljante trio van Christopher Guest, Michael McKean en Harry Shearer grotendeels improviseren als rock band Spinal Tap voor de camera van Rob Reiner’s mockumentary crew. Dat de muziek net zoveel voldoening geeft als de komedie is één, maar het zet tegelijkertijd één van de eerste mockumentaries neer, die daarna bijna niet is geevenaard. Een van de leuke momenten is waarin de groep op het podium staan om Rock n Roll Creation te spelen, waarbij Shearer vast komt te zitten in een plastic huls terwijl hij basguitaar aan het spelen is.

Toevoeging van Nostra: Zelf zou ik Whiplash en Once veel hoger in de lijst hebben gezet en natuurlijk moet ook La La Land (waar ik persoonlijk geen fan van was) worden genoemd, omdat het de worsteling van een muzikant laat zien die z’n droom wil realiseren en daar soms iets voor op moet geven. En het hartverscheurende Broken Circle Breakdown is ook het vermelden waard.

Deze top 10 verscheen origineel op Top10Films.co.uk en is geschreven door Dan Stephens

Wat vind jij van deze top 10? Zijn er titels die je mist?