Terroristische aanslagen zijn van alle tijden en de impact die ze hebben zijn enorm. Het onnodige verlies van levens op plekken waar je je normaal veilig zou moeten kunnen voelen raakt velen en kan een land of zelfs de wereld even tot stilstand brengen. Over zulke aanslagen worden er ook films gemaakt (denk bv. aan United 93, Stronger, Patriots Day of Waar). Daar kijk ik altijd met gemengde gevoelens naar, omdat film vaak wordt gezien als iets dat moet vermaken en geld moet verdienen en als dat gaat over een gebeurtenis waar echte mensen zijn omgekomen dan kan dat soms wrang aanvoelen. Ze gaan over een gevoelig onderwerp dat vaak nog vrij recent heeft plaatsgevonden.
Toch kunnen ze aan de andere kant ook worden gezien als een middel om de geschiedenis vast te leggen, een methode om anderen te informeren over een gebeurtenis waar ze nog weinig over wisten. Elke film dramatiseert natuurlijk, maar het is wel een relatief toegankelijke manier om over een gebeurtenis te vertellen.
22 July van regisseur Paul Greengrass gaat over de aanslagen door Anders Behring Breivik in Noorwegen, waarbij hij 77 slachtoffers maakte. Hij bracht eerst een autobom tot ontploffing in Oslo en reisde daarna naar het eiland Utøya waar een grote groep jongeren een kamp bezocht en hij anderhalf uur lang z’n wapens leegschoot. Greengrass brengt deze gebeurtenissen zeer feitelijk in beeld tijdens het eerste half uur. Daarna laat hij zien hoe één van de slachtoffers, Viljar (Jonas Strand Gravli), het overleeft maar een lange weg van revalidatie voor zich heeft en de effecten die het heeft op hem en z’n familie. Daarnaast komt de rechtszaak tegen Breivik (Anders Danielsen Lie) aan bod.
Greengrass weet met 22 July deze zwarte dag uit de Noorse geschiedenis goed neer te zetten, inclusief de gevoelens die het teweeg bracht en de impact die het had op iedereen. Het is vanwege het onderwerp niet makkelijk om te kijken, maar maakt wat er speelde wel inzichtelijk.
Hier was ik wel benieuwd naar, zeker toen ik hoorde dat Greengrass achter de camera plaats nam. Ik zag trouwens wel dat ie een aardige speelduur aantikt. Wordt het nooit te langdradig?
Nee, had eigenlijk nooit dat gevoel. Er wordt constant gewisseld tussen Breivik, z’n advocaat en de familie.
Niet gezien, maar de in trailers het lijkt me een beetje ramptoerisme. Geef mij maar het (veel betere) “UTØYA, 22. Juli”. Geweldige, en ijzingwekkende film over de schietpartij zonder aandacht te geven aan de schutter, die alleen af en toe als silhouet in beeld is.