Aguirre, the Wrath of God (1972) – Recensie

Met een camera die hij van z’n filmschool gestolen had reisde filmmaker Werner Herzog naar Zuid-Amerika toe om zijn film Aguirre, the Wrath of God te maken. Het idee ervoor had hij achterin in busje op weg naar voetbalwedstrijden uitgewerkt. Een verhaal over een groep Spanjaarden die op zoek zijn naar El Dorado, de plek waar het goud voor het oprapen ligt. Om dat verhaal te realiseren werkte Herzog samen met de moeilijke Klaus Kinski (iets wat hij een aantal jaren later ook zou doen bij Fitzcarraldo en nog een aantal andere films) in omstandigheden die de gehele crew op de proef stelden. Zo werd een halve set weggespoeld toen het nivo van de rivier binnen een nacht omhoog ging.

De film opent met een prachtig shot van tientallen mannen die zich langs de wanden van rotspartijen over smalle paadjes omhoog worstelen, met zware bepakking en allerlei proviand. Als een lange rij mieren proberen ze zich een weg te banen, de jungle in waar de inheemse bevolking niet vriendelijk is en andere gevaren onbekend zijn. Gonzalo Pizarro (Alejandro Repullés) leidt de expeditie, maar wanneer het hun middelen op beginnen te raken besluit hij opdracht te geven aan een klein groep soldaten om de zoektocht naar El Dorado voort te zetten. Deze groep, onder leiding van Don Pedro de Ursúa (Ruy Guerra) met Don Lope de Aguirre (Klaus Kinski) als tweede in lijn, bouwt een aantal vlotten, laten zich meevoeren door de verraderlijke rivier en beginnen hun zoektocht. Al snel blijkt dat deze missie niet alleen er eentje is van mens tegen natuur, maar ook eentje van vertrouwen, macht en controle.

Aguirre is geen film met veel verhaal, er zijn diverse ontwikkelingen tussen de personages, maar het gevoel van een uitgestrekte onoverwinbare natuur tegen de trotsheid van de mens overheerst. Terwijl de onderlinge relaties tussen de leden van de groep verslechteren is de natuur een stille, geduldige getuige. De rivier lijkt iedereen langzaam maar zeker gek te maken, met Aguirre als bijna tirannieke hoofdpersoon. Een rol die overigens zeer goed neergezet wordt door Kinski, die met z’n doordringende ogen de waanzin die door hem heen vloeit uitbeeld. Als kijker kan je je goed voorstellen dat het filmen een zware beproeving moet zijn geweest en alleen al daarom (maar ook vanwege het DVD commentaar van Werner Herzog) is deze film er eentje die je zeker een kans moet geven.