In de jaren tachtig was de “high concept” film populair en nam het aantal films met een makkelijk samen te vatten (en te verkopen) verhaal, toe. Dankzij grote blockbusters als Jaws en Star Wars zag men wat het vorige decennium werkte en werden die in een nieuw jasje gestopt voor een publiek dat meer van dat soort vermaak wilde.

De industrie was van bovenaf drastisch aan het veranderen. Grote, internationale bedrijven, zagen terecht hun nieuwe aankopen als winstmakers. United Artists fuseerde met MGM in 1981, terwijl 20th Century Fox datzelfde jaar gekocht werd door olie miljardair Marvin Davis. In 1982 kocht Coca-Cola Columbia Pictures. In dit decennium voerde verkoopbaarheid de boventoon en films werden daardoor een produkt. Winstgevendheid en verkoopbaarheid waren belangrijker dan artistieke originaliteit.

Dit nieuwe Hollywood zag dat om succesvol te zijn het niet nodig was om origineel te zijn. Iets moest herkenbaar zijn. Of dat nu een bekende ster in de hoofdrol was, een verhaal dat opnieuw verteld werd of een vervolg, de films van de jaren tachtig waren nieuwe versies van succesvolle films. Daardoor werd wat in de jaren tachtig in Hollywood geproduceerd werd simpel entertainment dat ontworpen was voor tieners die snel en simpel vermaakt wilden worden. Het is het decennium van films die volgens een formule werden gemaakt, een hoog tempo hadden en relatief eenvoudig waren zoals Top Gun, Beverly Hills Cop, Days of Thunder en Die Hard.

Eén van de makkelijkste soort films om te marketen en commercieel succesvol te maken was het vervolg. Het moest een bekende ster hebben (Eddie Murphy in “Beverly Hills Cop”, Sigourney Weaver in de “Alien” films, Bruce Willis in de “Die Hard” films), een iconisch karakter (Axel Foley, Ripley, John McClane, Rocky Balboa), ongeveer dezelfde slechterik of monster (het ruimtewezen in “Aliens”, Freddy Kruger in “A Nightmare on Elm Street”). De filmmaatschappijen wisten hoe ze de films moesten verkopen omdat ze dit tenminste al één keer gedaan hadden. Ze wisten wat wel en niet werkte.

Niet eerder verschenen er zoveel vervolgen als in de jaren tachtig. Veel daarvan waren helaas slechte imitaties en een aantal brachten toch meer op dan het origineel. Toch waren er een aantal verbazingwekkend goed, vooral als er sterke regisseurs achter de camera stonden. James Cameron, Robert Zemeckis en Steven Spielberg – drie regisseurs die hun hele carrière baseerden op “high concept” films – produceerden een paar van hun beste vervolgfilms. Sommigen zullen zelfs zeggen dat deze vervolgen beter waren dan het origineel.

10. Superman 2 (Richard Lester, 1980)

“Superman 2”, het vermakelijke vervolg op het origineel van 1978 volgt de daden van Clark Kent en z’n vliegende alter-ego, had al in de jaren ’70 een vervolg kunnen hebben, ware het niet voor de controversiële verschillen op creatief vlak tussen de filmmakers.

Superman, geregisseerd Richard Donner, kwam uit in 1978. Donner had kort na dit origineel een vervolg gepland. Om dat voor elkaar te krijgen, waren de films tegelijkertijd opgenomen. Donner had echter moeite om binnen het budget te blijven en had ruzie over de toon van de film met de producenten. Donner werd van het project afgehaald toen de originele film gefilmd was. Regisseur Richard Lester nam toen het stokje over voor het vervolg en gebruikte stukken die al door Donner gemaakt ware terwijl hij ook scènes opnieuw schoot en andere herschreef. Gene Hackman stond echter achter Donner en weigerde om deel te nemen aan reshoots. Daardoor werd Lester gedwongen om body doubles te gebruiken. Ondanks deze problemen is Superman 2, die ongeveer 50% Lester en 50% Donner is (afhankelijk van wie je gelooft en welke versie je ziet), een fantastisch vervolg met een aantal mooie set-pieces en een koud, sadistisch optreden van Terrence Stamp. Het grootste compliment dat je de film kan geven is dat het, ondanks alle andere superheldenfilms, nog steeds één van de beste voorbeelden van het genre is.

9. The Color Of Money (Martin Scorsese, 1986)

Je hoeft alleen maar de Hollywood zwaargewichten Scorcese en Newman te noemen en de film The Color of Money is de film die je dan wilt zien. Het vervolg op de film The Hustler uit 1961, die gaat over poolspeler Fast-Eddie Felson, speelt zich twintig jaar later af. Felson (Paul Newman) speelt niet langer meer, maar z’n leerling Vincent (Tom Cruise) zorgt dat hij weer terugkomt. Newman won een Oscar voor zijn rol.

8. Halloween 2 (Rick Rosenthal, 1981)

John Carpenter’s horrorklassieker Halloween inspireerde tien vervolgen en remakes en het einde lijkt nog niet in zicht. Toch zijn veel van deze films verrassend goed. Om te zien hoe kleine Danielle Harris lastig wordt gevallen door de William-Shatner-masker dragende psychopaat in zowel Halloween 4 als Halloween 5 is geweldige cinema. Het post-moderne Halloween: H20 is de beste sinds het origineel, waarin Jamie Lee Curtis haar rol van de “scream queen” weer speelt. Maar het eerste vervolg heeft ook genoeg redenen om te zien. Halloween 2, geregisseerd door Rick Rosenthal, heeft veel spanning omdat het de gebeurtenissen na de eerste film meteen oppakt. Curtis en Pleasance spelen er beide weer in, waarbij hun karakters weer in een mix van bloed en geweld worden geworpen. Het is dankzij John Carpenter z’n script dat de film dichtbij het bronmateriaal blijft.

7. Beverly Hills Cop 2 (Tony Scott, 1987)

Tony Scott name plaats op de regisseursstoel voor het vervolg op de immens populaire Eddie Murphy film Beverly Hills Cop. De film bleek uiteindelijk net zo groot te zijn dankzij Tony Scott z’n gevoel voor een vlot tempo, goede actie en de sterrenstatus van Eddie Murphy.

6. Back To The Future Part 2 (Robert Zemeckis, 1989)

Waarschijnlijk de beste fantasie trilogie die ooit gemaakt is (tenzij je een Star Wars of Lord of the Rings fan bent). Back to the Future 2 is de minste van de films, maar nog steeds erg leuk. Regisseur-schrijver Robert Zemeckis, samen met schrijver Bob Gale, maakte een heerlijk verhaal over de tijdreizigers Marty McFly (Michael J. Fox) en Dr. Brown (Christopher Lloyd) waarbij deze film verder gaat waar het origineel stopte. Fox en Lloyd, samen met de slechterik Thomas F. Wilson, laten de kijker genieten van energievolle rollen. Fox en Wilson zijn leuk in hun alternatieve rollen, waarbij ze diverse karakters spelen.

5. Mad Max 2 (George Miller, 1981)

George Miller nam weer plaats in de regisseursstoel voor dit tweede deel van de Mad Max franchise. Dit vervolg, een toegankelijkere film die vermakelijker was dan het origineel, was een wereldwijde hit toen hij in 1981 uitkwam. Het maakte van Mel Gibson een ster. De film valt op door de prachtig geschoten Australische woestijn en de gewelddadige, adrenaline gevulde actie.

4. Star Trek II: The Wrath of Khan (Nicholas Meyer, 1982)

Er is een regel die iedereen zou moeten onthouden als het gaat om de Star Trek films. De even genummerde titels zijn goed, de oneven slecht (soms heel erg slecht). Als je me niet gelooft, kijk dan eens naar de beste Star Trek films – The Wrath of Khan (nummer twee), The Voyage Home (nummer vier), The Undiscovered Country (nummer zes), Nemesis (nummer acht). De mindere films zijn – The Motion Picture (de eerste), The Search For Spock (nummer drie), Generations (nummer zeven) en de verschrikkelijke Final Frontier (nummer vijf).

Het is met zoveel vervolgen natuurlijk te verwachten dat ze niet allemaal hun doel zullen raken. De tweede film is the beste van de serie en zou misschien de eerste film moeten zijn die gebaseerd was op de TV-show. Het is een fantastisch verhaal over goed tegen kwaad. Ricardo Montalban kruipt weer in de huid van de slechterik uit de TV-serie en z’n haat voor admiraal Kirk (William Shatner) op het grote scherm laat zien met een angstaanjagend koude boosaardigheid.

Eén van de weinige voorbeelden waar het vervolg beter is dan het origineel.

3. Indiana Jones and the Last Crusade (Steven Spielberg, 1989)

Velen zullen beargumenteren dat de derde Indiana Jones film van Steven Spielberg en George Lucas de beste van allemaal is (waaronder Nostra). Voor mij gaat die titel echter nog steeds naar het origineel, maar Last Crusade volgt daar heel dicht achterna dankzij een heerlijk avontuurlijk en door de bijbel geïnspireerd verhaal dat Indy terugbrengt naar nazi Duitsland, prachtig gechoreografeerde en gefilmde actiescènes. En natuurlijk luchtige rollen van Harrison Ford en Sean Connery.

2. Empire Strikes Back (Irvin Kershner, 1980)

George Lucas verslaat z’n oude vriend Spielberg op de tweede plek in de top 10 vervolgen van jaren ’80 films, maar heeft net niet genoeg om de top te bereiken. Empire Strikes Back wordt terecht gezien als een film die beter is dan het origineel omdat het gebaseerd is op een beter ontwikkeld script, veel donkerder is in toon en geregisseerd is door de meer ervaren Irvin Kershner. Dat doet echter niets af aan Star Wars, dat ook een goede film is, maar Empire Strikes back is de gans met de gouden eieren in deze filmserie.

1. Aliens (1986, James Cameron)

Er zijn mensen die beweren dat Ridley Scotts Alien slecht was voor film omdat het de inspiratie was voor veel slechte kopieën en verschrikkelijke vervolgen. Toch zijn zowel Alien als Alien 3 op hun eigen manier fantastische films en verdienen het zo te worden gezien. Alien, van schrijver en regisseur James Cameron, is een vervolgverhaal dat zich houdt aan wat er voor kwam. Het is een bloeddruk verhogende, verdwaald in de ruimte horror die Sigourney Weaver in staat stelde haar rol als Ripley weer te spelen en het karakter dieper te bekijken. Het succes van de film komt omdat Weaver één van haar beste rollen speelt en ze de rol voor haar als feministische heldfiguur die constant voor haar leven vecht lijkt op haar lijf geschreven. Cameron’s kille, futuristische wereld wordt op briljante wijze leven in geblazen. Dat zie je in de wapens, de ruimteschepen, de gebouwen en het interieur. Er is altijd een gevoel van angstaanjagende authenticiteit bij de horror die plaatsvindt. En dan zijn de aliens zelf nog niet genoemd, die op fantastische wijze bedacht en ontworpen zijn en tot de beste monsters in horror behoren.

Deze top 10 verscheen origineel op Top10Films.co.uk en is geschreven door Dan Stephens