Dunkirk (2017) – Recensie

Als regisseur Christopher Nolan een nieuwe film uitbrengt dan ben je als filmkijker min of meer verplicht z’n werk te zien. Hij is iemand waarbij cinema door z’n aderen stroomt, die zweert bij het analoog filmen en die geen fan is van de filmstrategieën van VOD-platforms als Netflix. Daarnaast doet hij het liefst alles wat je op het scherm ziet ook in het echt (wanneer mogelijk). En alhoewel z’n films op technisch vlak altijd om te smullen zijn, voelen ze soms ietwat steriel aan. Voor deze nieuwe film wilde hij een belangrijk moment uit de tweede wereldoorlog naar het grote doek brengen: De evacuatie bij Duinkerke.

Het is 1940 en alhoewel de Engelse en Franse troepen hard strijden tegen de Duitsers, lukt het ze niet om ze terug te dringen. Ze worden in het nauw gedreven en 400.000 soldaten zijn zo goed als omsingeld en richting de stranden van Duinkerke gegaan. Daar wachten ze om te worden geëvacueerd via zee. Een gevaarlijke plek waar vliegtuigen met gemak bommen kunnen laten vallen en onderzeeboten aankomende schepen kunnen torpederen. Christopher Nolan speelde al eerder met tijd (Memento, Inception) en doet dat ook hier, maar op een andere manier. Hij vertelt drie verschillende verhalen die allemaal met elkaar te maken hebben. De eerste speelt zich af gedurende een week en laat zien hoe een soldaat probeert van de stranden af en op een boot richting Engeland te komen. Het tweede verhaal speelt zich af gedurende een dag. Hierin wordt een vader, zijn zoon en een goede vriend gevolgd, die besluiten om, samen met anderen, met hun privé boot naar Duinkerk te varen om daar soldaten op te pikken en terug te varen. Het derde verhaal beslaat de gevechten van een groep van piloten, gedurende een uur.

 Nolan slaagt er in om de schaal van deze operatie overtuigend tot leven te brengen. Met duizenden extra’s, echte boten, vliegtuigen en explosies is dit een indrukwekkende recreatie van de gebeurtenissen op en rond het strand van Duinkerke bijna tachtig jaar geleden. De karakters in de film hebben daar eigenlijk een ondergeschikte rol bij. Ja, ze trekken de kijker mee in hun persoonlijke drang om te overleven, maar in de context van de oorlog die gaande is, waarin elk moment je laatste kan zijn, is het grote plaatje uiteindelijk hetgeen wat overheerst. Dialogen lijken bijna overbodig, omdat de beelden genoeg vertellen. Door bombardementen en de verwoesting die gaande is raak je zelf emotioneel betrokken. Dit is een oorlogsfilm, maar niet eentje waarin het gaat om gevechten en het verslaan van de vijand. Het gaat om een evacuatie van honderdduizenden soldaten zodat ze later effectiever kunnen worden ingezet en dat voelt als een uniek verhaal aan. Dunkirk is een titel die je op zo’n groot mogelijk scherm moet zien om het effect zo goed mogelijk te ervaren en in dat licht is Nolan’s passie voor films en de bioscoop compleet begrijpelijk.