Toen ik recent naar de Movieinsiders podcast luisterde, kwam in hun aflevering over Da 5 Bloods ter sprake dat je eigenlijk ook wel een interview moest lezen dat Spike Lee had gegeven over de film. Die zou je extra achtergrond geven, waardoor je de film beter snapt. Uiteraard is het mooi als extra informatie verdieping kan geven, maar zelf ben ik van mening dat je een film moet kunnen zien zonder extra informatie. Een film moet in staat zijn geheel op eigen benen te staan en de kijker alle nodige informatie te geven. Dat kan vervolgens een startpunt zijn om je verder te verdiepen in een onderwerp, maar je moet niet het gevoel hebben dat je dingen mist omdat je de achtergrond niet kent. Datzelfde gevoel bekroop me echter wel bij het bekijken van Wiren, dat (zoals de trailer duidelijk maakt) gebaseerd is op ware gebeurtenissen.
De film speelt zich af in Suriname en draait om Wiren, een jongetje dat doof is geboren en niet naar school gaat. Wanneer een Amerikaanse arts hem leert kennen op de kliniek waar Wiren rondhangt, besluit hij zich sterk te maken voor hem en te zorgen dat hij ook naar school kan gaan. Dat blijkt niet makkelijk te zijn, aangezien het schoolsysteem niet kan omgaan met iemand die doof is. De arts weet toch een schoolhoofd te overtuigen en Wiren leert gebarentaal. Als hij klaar is gaat hij van Nickerie naar Paramaribo, om daar naar het Kennedy-internaat te gaan, waar doven les krijgen. Toch komt hij er al snel achter dat doven niet dezelfde rechten en kansen hebben. Hij besluit hier, ondanks tegenstand, iets aan proberen te doen door de regering te vervolgen.
Deze Surinaamse film gaat er van uit dat de kijker bekend is met het land en diverse plekken herkent en kent. Heb je die kennis niet, dan is het misschien niet duidelijk waar de film zich initieel afspeelt of wat het Kennedy instituut is. Dat geeft de kijker zonder deze kennis een achterstand, waardoor het verhaal moeilijker te volgen is. Als je daarnaast ook van tevoren geen informatie hebt gelezen over waar de film over gaat, dan is het heel lang niet duidelijk wat voor rechtszaak Wiren aan het voorbereiden is en waardoor er zoveel spanning is met z’n schoonvader. Maar de film heeft een aantal andere problemen.
Zo schommelt het niveau van het acteerwerk enorm. Over het algemeen zijn de hoofdrolspelers goed, maar lijken sommige ondersteunende karakters op karikaturen die ontsnapt zijn uit een enorm flauwe komedie. Dat schaadt de toon van de film. De grootste verbazing had ik echter bij het einde van de film, waarin duidelijk werd dat de echte Wiren (op wiens leven de film is gebaseerd) nog niet zo oud is als het karakter in de film en nog helemaal niet de stappen in z’n leven heeft gemaakt die het karakter wel heeft gedaan. Hierdoor gaat er ook kracht verloren. De boodschap van de film is duidelijk, namelijk dat mensen met een handicap een enorme achterstand hebben in Suriname. Dat wordt mooi getoond door aan het einde van de film diverse echte Surinamers aan het woord te laten tijdens een rechtszaak. Maar door de aanname van voorkennis en sterk afwijken aan wat er echt gebeurd is, blijf je na het kijken met te veel vragen zitten over wat er nu wel en niet klopt. En dat is frustrerend.
Wiren is (onder andere) beschikbaar via Netflix
