Chili is een land dat de perfecte positie heeft om naar de sterren te kijken. Het heeft uitgestrekte woestijnen waar het licht van de steden de lucht niet vervuilt. Voor astronomen is het de plek waar ze heen moeten gaan als ze een blik op de sterren willen werpen.
Het licht van die sterren is soms miljarden jaren onderweg geweest voordat het wordt opgevangen door een telescoop en het oog van iemand. Astronomen kijken, net zoals archeologen naar het verleden en proberen vervolgens verschillende vragen te beantwoorden. Eén van de astronomen die geïnterviewd wordt in deze documentaire vertelt dat we eigenlijk allemaal in het verleden leven. Alles wat we zien is licht dat een bepaalde afstand heeft moeten afleggen voordat we het kunnen waarnemen. Ook al is die afstand zo klein dat het lich er maar een miljoenste seconde over doen, we kijken naar iets wat niet het “nu” is. De geschiedenis van het heelal kan worden bekeken met telescopen. De geschiedenis van een land kan door herinneringen naar boven komen en in het geval van Chili zijn dat niet altijd positieve herinneringen.
Regisseur Patricio Guzmán weet op voortreffelijke wijze astronomie en het verleden van Chili onder een dictatorschap samen te smelten. Hij laat de overeenkomsten tussen de twee zien. Hij interviewt historici en degenen die iemand hebben verloren door de concentratiekampen in Chili en vergelijkt dat met degenen die naar sterren kijken.
Moeders zoeken bijna tevergeefs in de woestijn naar de resten van hun kinderen of geliefden. De astronoom zoekt in de woestijn van het heelaal naar interessante ontdekkingen. Het verschil tussen de twee is echter dat de laatste ‘s nachts rustig kan slapen en zich minder zorgen om dingen hoeven te maken. De stijl waarin de documentaire is gemaakt deed me sterk denken aan het werk van Werner Herzog, waarbij Guzmán connecties legt tussen verschillende werelden. Connecties die niet iedereen als vanzelfsprekend zal nemen.
In het verleden heb ik wel eens wat over Pinochet gehoord, maar ik wist te weinig over hoe hij z’n land regeerde en welke verschrikkelijke dingen er plaats vonden. Door het mengen van prachtige beelden van de sterren, de verhalen van astronomen, historici, overlevenden van de concentratiekam epen en degenen die mensen verloren hebben door het regime weet deze documentaire een duidelijk en krachtig beeld te scheppen van een zwarte bladzijde in de geschiedenis van Chili. Het laat echter ook zien dat zolang er onbeantwoorde vragen zijn de zoektocht naar antwoorden door blijft gaan en dat geeft hoop.
