Wan Pipel (1976)

Elk jaar kijk ik honderden film, maar er zijn er maar weinig die zich (gedeeltelijk) afspelen/gemaakt zijn in Suriname. Het aantal dat ik gezien heb is op één hand te tellen. Wan Pipel, geregisseerd door Pim de la Parra is de eerste Surinaamse speelfilm die gemaakt is nadat Suriname onafhankelijk werd in 1975.

Roy (Borger Breeveld) is een Surinamer die in Nederland woont voor zijn studie. Wanneer hij een telegram ontvangt waarin staat dat z’n moeder op sterven ligt moet hij terug naar z’n geboorteland. Hij heeft onvoldoende geld, maar weet uiteindelijk dankzij z’n vriendin Karina (Willeke van Ammelrooy) het geld bij elkaar te krijgen voor een ticket. Wanneer hij eenmaal terug is moet hij zich weer aanpassen. Z’n vader (Emanuel van Gonter) heeft hoge verwachtingen van zijn zoon en staat er op dat Roy zijn studie afmaakt. Zelf heeft hij daar echter geen zin meer in omdat hij de band met z’n land zo sterk ervaart dat hij op zoek wil gaan naar z’n eigen indentiteit. Daarbij ontmoet hij de hindoestaanse Rubia (Diana Gangaram Panday). De twee worden verliefd, wat tot grote problemen leidt met Rubia’s ouders, die het niet toestaan dat ze omgaat met een creoolse man. Wanneer z’n Nederlandse vriendin Karina om naar Suriname te komen betekent dit voor Roy een extra complicatie.

Zelf ben ik ook diverse malen in Suriname geweest en deze film weet een aantal mooie kanten van het land in beeld te brengen. De film weet echter ook de problemen die verschillen in cultuur kunnen veroorzaken te laten zien. In dit geval is dat Rubia die tegen het advies van haar ouders ingaat en tijd met Roy doorbrengt, terwijl hij ook moeite heeft met het vinden van z’n eigen identiteit. Diverse typische rituelen worden getoond, zoals een begrafenis en een trouwerij waardoor de kijker ook die aspecten van de maatschappij te zien krijgt. Borger Breeveld, Emanuel van Gonter en Willeke van Ammelrooy acteren allemaal fantastisch. Diana Gangaram Panday vond ik persoonlijk het zwakst acteren. Wat me schokte om te lezen was dat zij na het verschijnen grote problemen had binnen haar gemeenschap (net zoals in de film) door de rol die ze speelde. De film heeft dus duidelijk de vinger op de zere plek weten te leggen en ze besloot uiteindelijk te verhuizen naar Nederland. Dat was echter niet de enige tragedie. De film ging ver over het budget heen en het betekende het einde van de productiemaatschappij. Wan Pipel is echter een film die verschillende aspecten van Suriname en de cultuur goed weet vast te leggen.