Dat de kunstwereld een bijzondere wereld is, verbaast niemand. Het is voor buitenstaanders soms niet te begrijpen waarom een bepaald schilderij of kunstwerk zo geliefd is en het verhaal er achter en de persoon die het gemaakt heeft net zo belangrijk zijn (zie de documentaire My Kid Could Paint That) als wat je uiteindelijk ziet. Er zijn al diverse documentaires die kritisch naar deze wereld gekeken hebben zoals F for Fake en Exit Through the Gift Shop.
Recentelijk liet The Art of the Steal zien dat het, net zoals elk ander bedrijf, uiteindelijk draait om geld verdienen. Het in handen krijgen van kunstwerken die veel waard zijn helpt namelijk meer bezoekers naar een museum te lokken. Mark Landis maakte daar handig gebruik van. Wat deze vervalser namelijk deed was bekende schilderijen namaken om ze vervolgens, met een verhaal over een overleden zus of moeder, of door zich voor te doen als priester een schilderij dat hij gemaakt had te schenken aan een museum. Hij deed dit al tientallen jaren en 60 musea toonden zonder het te weten zijn werk. Hij leek dit zonder problemen te kunnen blijven doen, totdat hij in aanraking kwam met Matthew Leininger, een medewerker van een museum in Cincinatti.
Het meest bijzondere aan dit verhaal is dat Landis hier nooit voor opgepakt is omdat hij de schilderijen altijd weggaf en er nooit geld voor heeft gevraagd. In deze documentaire krijg je een idee van Landis. Met zijn zachte stem en bijna afwezig blik vertelt hij over zijn jeugd en hoe hij geïnteresseerd raakte in het namaken van kunst, de rol van zijn moeder (waar hij het, ondanks dat ze lang geleden overleden is, nog steeds over heeft) en zijn lange lijst aan psychische problemen. Hij laat zien hoe hij zonder al te veel moeite diverse kunstwerken namaakt. Ondanks het feit dat hij inmiddels ontmaskerd is blijft hij schilderijen schenken, bijna compulsief.
Aan de andere kant is Matthew Leininger geobsedeerd door Landis. Zo sterk, dat hij zelfs zijn baan is kwijtgeraakt. Als huisvader probeert hij nog steeds uit te zoeken wat Landis allemaal heeft gedaan en dat bij iedereen bekend te krijgen. Hij lijkt constant aan zijn dochter foto’s van Landis te laten zien en te vragen wie het is. Hij is duidelijk gefrustreerd dat Landis z’n gang kan blijven gaan en wanneer de twee elkaar ontmoeten spat die frustratie van het scherm af. Hij lijkt het niet in de hand te hebben.
Documentairemakers Cullman/Grausman en Becker weten met deze twee verhalen een mooi beeld neer te zetten van niet alleen deze twee interessante personages, maar ook over de kunstwereld zelf. Waarom is een kunstwerk miljoenen waard als iemand anders precies dezelfde afbeelding kan maken? De link met het merkenrecht lijkt daarmee makkelijk te maken. Als er een goede kopie is, dat moeilijk te onderscheiden is van het echte product doet heeft dat effect op het origineel. Voor de kunstwereld kan dat resulteren in minder bezoekers. Je vraagt jezelf dan af of het dan nog om de kunst gaat of simpelweg om het geld.
